Birçok bağımsız araştırma şirketi her yıl teknolojinin yönünü ve geleceğini tahmin etmek için detaylı çalışmalar yapıyor. Bu çalışmalardan bir tanesi de network ve altyapı alanında gerçekleştiriliyor. Aşağıda bu alanda Gartner’ın yayınlamış olduğu “2019 Network Hype Cycle” bulunuyor. İncelemeye başlamadan önce Hype Cycle’ı nasıl yorumlamamız gerektiğine kısaca bakmak faydalı olacaktır.
Hype Cycle ile teknoloji takibi
“SD-WAN’ın etkisinin yüksek olarak nitelendirilmesinin anlamı ise bu teknolojinin organizasyonlarda gelir artışına ve/veya maliyet azaltımına yardımcı olacak bir rol oynamasıdır.”
En sol alanda bulunan ve innovation trigger şeklinde belirtilen alan geliştirilmekte olan ve yavaş yavaş kendini göstermeye başlayacak olan teknolojiler olarak yorumlanabilir. Beklentinin en üst seviyeye ulaştığı tepe noktası sonrasında ise müşterilerle PoC’lerin yapıldığı ve kendini kanıtlama evresinde olan teknolojileri görüyoruz. En alt noktadan grafiğin sonuna doğru devam eden alan ise olgunluk seviyesinin ve kullanımın artması olarak da yorumlanabilir.
2019 Hype Cycle’a baktığımızda SD teknolojilerden biri olan ve yazımızın başlığı olan SD-WAN’ın artık pazarda olgunlaşmaya başladığını görüyoruz. SD-WAN ile birlikte birçok farklı teknolojide hayatımızda yaygınlaşmaya başlıyor.
Peki her teknolojinin etkisi aynı mıdır ? Bazıları dönüşümsel olarak nitelendirilirken bazılarının etkisi daha düşük seviyelerde kalabiliyor. Aynı çalışmada SD-WAN etkisi yüksek olarak gösterilmiş. Gartnet’ın yüksek olarak nitelendirdiği etkinliğin tanımıına bakacak olursak organizasyonlarda gelir artışına ve/veya maliyet azaltımına yardımcı olacak teknolojiler olduğunu görebiliriz. Günümüz iş dünyasının ana ilgili alanları diyebiliriz.
Yukarıda çok kısaca değindiğimiz çalışma SD-WAN alanında yapılmış çalışmalardan sadece bir tanesi. SD-WAN network alanında önümüzdeki yıllara damgasını vuracak teknolojilerden bir tanesi. Dünyada 10.000’den fazla müşteri SD-WAN’ı kendi ortamlarında denediği ve üretici gelirlerinin ise yıllık ortalama %35 artacağı öngörülüyor.
SD-WAN’ın network teknolojileri içerisindeki rolunu anladıktan sonra, artık asıl soruya gelebiliriz . “SD-WAN nedir? ve “Genel özellik ve faydaları?”
SD-WAN Nedir?
Bir network ağından bahsedebilmemiz için öncelikle iletişimin kurulacağı lokasyonlardaki cihazlara bu cihazları birbirine bağlayan erişim hatlarına ve son olarak bu hat içerisinden geçmekte olan verilere (günümüzde uygulama verisi desek belki de daha doğru olacak) ihtiyacımız var. SD-WAN bu alanların tümünde görülmemiş yenilikler sağlıyor. Gelin bu alanlardaki yenilikleri kısaca beraber görelim.
Yeni nesil cihazlar ve merkezi yönetim platformu: Eski tip network cihazları, sizlerin tek tek uzaktan erişmenizi gerektirecek ve kontrol edebilmeniz için tek tek bağlanmanız müdahale etmeniz gereken cihazlardı. SD-WAN ile birlikte cihazların kontrol’ü yönetimi doğrudan merkezi yapılar üzerine alındı. Diğer bir deyişle control ve data plane ayrıştı. Bu dönüşüm, cihazların tek bir yönetim kokpiti üzerinden (SD-WAN Controller) izlenebilmesi, kontrol edilebilmesi, değiştirilebilmesini sağladı. Ancak bu yalnızca SD-WAN teknolojisi ile olan bir şey değil bu dönüşümün gerçekleşebilmesi için cihaz portföyüne yeni tip cihazların eklenmesi de gerekli oldu. Burada UCPE kavramı da hayatımıza girdi. Aslında kutu şeklinde bilgisayarlar desek daha doğru olur.Bu cihazlar programlanabilir nitelikte olduğu için SD-WAN controllerları ile birebir uyumlu olarak çalışabiliyor. Tabii ki cihaz üreticileri de kendi cihazlarını programlanabilir ve daha yönetilebilir hale getirmek için çalışmalar yaptılar ve ortaya SD-WAN yönetim platformları ile uyumlu çalışabilen geniş bir ürün yelpazesi ortaya çıktı.
Esnek Hat Kullanımı: SD-WAN çoğu kez internet ve MPLS gibi bağlantı türlerinin alternatifi gibi algılanıyor. SD-WAN bu hatların daha esnek bir biçimde hibrit olarak kullanılmasını sağlayan teknoloji diyebiliriz. SD-WAN yarattığı overlay network katmanı ile birlikte internet veya mpls, mobil veya dsl veya fiber farketmeksizin tüm hatları arasında bir erişim ağı yaratılmasını sağlıyor.
Uygulama: Uygulama tanıma daha önce sıradan network cihazlarının özelliklerinden biri değildi. Dolayısıyla sıradan network ağlarında hat hızı, hat yavaşlığı konuşulur uygulamaların ise görüntülenebilirliği sağlanamazdı. SD-WAN günümüzdeki uygulama ihtiyaçları doğrultusunda uygulamayı merkezine alan bir yapı bizlere sunuyor.
SD-WAN Temel Özellikleri
Her üreticinin SD-WAN çözümü birbirinden farklılık gösteriyor ve üreticiler her geçen gün SD-WAN çözümlerine yeni özellikler ekliyorlar. Günümüz işletmelerinin ihtiyaçları doğrultusunda temel SD-WAN özelliklerini aşağıdaki biçimde sıralayabiliriz.
Tak çalıştır kurulum: 90’ların sonu veya 2000lerin başında bilgisayarla haşır neşir olanlar bilecektir. Bu dönemlerde yeni bir cihazı bilgisayarınıza tanıtmanız için sürücülerini araştırmanız, doğrusunu bir seferde bulabiliyorsanız bunları bilgisayara tanıtmanız beklenirdi. Ancak şu an hemen hemen tüm bilgisayar bileşenleri doğrudan otomatik olarak bilgisayarlarımıza yükleniyor. SD-WAN network dünyası için geç kalınmış tak çalıştır özelliğini en sonunda IT yöneticileri ile buluşturuyor. Bu sayede network ağınıza yeni bir cihazı dakikalar içerisinde ekleyebilirsiniz. Oluşturacağınız şablonlar ile daha önce sorunsuz çalışan konfigürasyonu doğrudan yükler ve insan hatalarının da önüne geçebilirsiniz. Bunun şöyle de bir avantajı var aslında istediğiniz kadar şubeniz olsun bu şubelerde bir değişiklik yapmak istediğinizde tek tek CLI ekranları üzerinden işlem yapmak yerine birkaç küçük değişiklikle yapınızı değiştirebilirsiniz.Bu özellik ile herhangi bir hat ile şubenizi dakikalar içerisinde ayağa kaldırabilir, insan hatalarının önüne geçebilirsiniz. Özellikle yurtdışında lokasyonları bulunan müşteriler için çeviklik, yönetim kolaylığı ve maliyet avantajlarını birlikte getiriyor.
Cihazlar veya hatlar değil uygulamalar: Artık tüm iş yapışımız uygulamalar üzerinden gerçekleşiyor. Hiçbir müşteri veya çalışan artık hat yavaş veya cihazda sorun var demiyor. Belirli uygulamalara erişip erişimediği ve uygulamaların performansı onlar için en kritik olan nokta. O zaman ilk özelliğimiz uygulamaların network tarafından tanınması ve maksimum ve erişilebilirlik ile kullanılması.
SD-WAN uç cihazlar ve bu cihazlara bağlı hatlar üzerinden geçen uygulamaları görür ve bu uygulamaları gerçek zamanlı olarak izler en performanslı yoldan gitmesi için gerekli yönetim kabiliyetini sizlere sunar.
Örnek vermek gerekirse: SAP’ye giden verileriniz çok önemli, gecikme ve kesintiye ise hiç tahammülünüz yok. SD-WAN üzerinden tanımlayacağınız basit ve anlık olarak değiştirilebilen kurallarla SAP’nin hangi hat üzerinden gideceğini seçebilirsiniz dilerseniz anlık olarak SD-WAN sizin için en performanslı hattı seçer, SAP’nin geçtiği hattın kesilmesi durumunda otomatik olarak diğer hatta geçer ve bu hat üzerinden geçen uygulamalar arasında da birinci öncelik (Application QoS) almasını sağlar.Bu özellik doğrudan müşteri ve çalışan deneyimini etkilerken gelir kayıplarının önüne geçmektedir.
Daha yüksek hız daha düşük maliyet: Video ve ses kullanımı her geçen gün artıyor. Bu artışın karşısında ise simetrik metro ethernet bağlantıları yüksek maliyetli kalıyor. SD-WAN ile birlikte birden fazla hattı birleştirebilir veya istediğiniz zaman yedekli olarak da kullanabilirsiniz. Örnek olarak 2 dsl ve 1 mobil hat kolayca birleştirilebilir bu sayede düşük maliyetlerle hem hızınızı yükseltmiş hem de bu hatları yedekli olarak da kullanma şansına sahip olursunuz.
Bu özellik ile doğrudan maliyetlerinizde azalma sağlayabilirsiniz.
Doğru uygulama doğru hat üzerinde: Kurumsal firmalar tarafından MPLS ağlar yani internete kapalı bağlantı çeşidi yoğun olarak kullanılmaktadır. Güvenlik ve performans için tercih edilen bu hatlar üzerinden çoğunlukla önemsiz internet vb. verileri de geçmektedir. Önemsiz verilerin geçişi için bu maliyete katlanmaya gerçekten ihtiyaç var mıdır? SD-WAN ile MPLS hatlarınızı sizin için kritik olan uygulamalara ayırabilirsiniz. Diğer önemsiz uygulamalar içinse daha az maliyetli internet veya mobil hatlarınızı kullanabilirsiniz. Peki ya güvenlik dediğinizi duyar gibiyim o konuya birazdan değineceğiz.
Faydasına gelirsek bu özellik ile MPLS hat hızlarınızı düşerek doğrudan maliyet avantajı sağlamış olursunuz.
Güvenlik: INAP 2019 araştırmasına göre (INAP 2019, The state of IT Infrastructure Management Survey) güvenlik şirketlerin halen bir numaralı önceliği ve bir sızıntı başına maliyetin astronomik seviyelire ulaşabildiği günümüzde (Ponemon: Cost of Data Breach) bu önceliklerinde de haksız sayılmazlar.
SD-WAN daha önce donanımlar üzerinde bulunan farklı network özelliklerini lokasyonlarda bulunan cihazlara yüklenebilir hale getiriyor. Bunun anlamı şu aslında. Siz tüm lokasyonlarınızda firewall veya utm özelliklerini yazılım olarak uzaktan aktif hale getirebilir veya kaldırabilirsiniz. Bir analoji ile ifade etmek gerekirse bu durum hesap makinesi taşımak ile hesap makinesi yüklü bir cep telefonu taşımak arasındaki fark kadar büyük. Neden yükleyip silebileceğim ve yer kaplamayan bir çözüm varken ayrı bir cihaz taşıyayım.
Bu özellikle birlikte şubelerinizdeki güvenlik risklerini minimuma indirmiş olursunuz. Aynı zamanda on-site kurulumlar yapmak zorunda kalmazsınız.
İzleme ve yönetim: IT yöneticilerine yaşadıkları ilk 6 WAN problemi sorulduğunda birinci sırada şube network ve güvenlik cihazlarının yönetim güçlüğü olduğu belirtilmiştir. (Dimensional Research – SD-WAN for Addressing Branch Network Complexity & Security 2016 Q4) SD-WAN tüm networkünüzü tek bir noktadan gerçek zamanlı güçlü görsellerle izlemenizi ve yönetmenize olanak verir. Oluşan overlay network sayesinde operatörler üzerinden günlerce sürecek değişiklikler saniyeler içerisinde gerçekleştirilebilir.
Bu sayede farklı izleme araçları için yatırım yapmanıza gerek kalmaz aynı zamanda daha az insan hatası ve yüksek verimlilikle birlikte çalışabilirsiniz.
Bulut hizmetlerine doğrudan erişim: Günümüzde kullanmakta olduğumuz uygulamaların büyük bir çoğunluğu bulut yapıları üzerinden çalışıyor. Bu uygulamalara erişimin performanslı olması için en kısa ve performanslı yolun izlenmesi gerekiyor. Geleneksel yöntemlerde merkez üzerinde bulut uygulamalarına ulaşırken artık güvenlik özellikleriyle de birlikte farklı bulut sağlayıcılara şubeleriniz doğrudan ulaşabilir hale geliyor. Aynı zamanda tabii ki bulut üzerindeki uygulamalarınızda izlenebilir hale geliyor.
Özet ve Sonuç: Yukarıda kısaca network teknolojilerinin geleceğini ve bu paralelde hayatımızı yavaş yavaş etkilemeye başlayan SD-WAN çözümünü incelemeye çalıştık. Şirketlerin SD-WAN teknolojisine geçmeden önce dikkat etmeleri ve göz önünde bulundurmaları gereken bazı unsurlar var.
Öncelikle birçok üretici SD-WAN başlığı altında farklı çözümler sunuyor. SD-WAN birçok farklı kategoriyi kendi çatısı altında topladığı için üreticilerin bu alandaki olgunluk seviyeleri farklı olabiliyor. Şirketlerin önceliklerinin de farklı olduğu göz önüne alındığında üretici çözümlerinin demo veya PoC’ler ile görülmesi çok önemli.
Global ölçekte 25’ten fazla SD-WAN çözümü sağlayan firma var. Bu kadar üretici arasından doğru olan çözümü seçebilmek için ciddi bir zaman ve işgücü maliyetine katlanılması gerekiyor. SD-WAN çözümlerinin karşılaştırılması, ihtiyacınıza en uygun çözümün bulunması ve bu yapının kuruluş, bakım, yönetimi için KoçSistem olarak sizlere destek vermeye hazırız.
Oluşturma Tarihi: 27.12.2019
